MANTELZORGERS EN BUURTBEWONERS VAAK ZWAAR BELAST
Zorgbehoevenden en senioren blijven steeds langer in hun eigen woning wonen. Dat komt onder andere door hun eigen wensen, een groeiend tekort aan verzorgend personeel in woonzorgvoorziening en nadruk vanuit het overheidsbeleid. Het netwerk van de hulpvrager, moet hierdoor steeds meer ondersteuning en zorg geven. Sterker nog; het zijn mantelzorgers die het langer (comfortabel) thuis blijven wonen in veel gevallen feitelijk mogelijk maken. Meer dan 1 op de 3 Nederlanders (16+) geven mantelzorg! Dat zijn circa 4,4 miljoen mantelzorgers! Ook buurtbewoners zetten zich zoals bekend vaak in om het netwerk van de zorgvrager te versterken.
Mantelzorgers voelen zich meestal nuttig, nodig, en gewaardeerd. De belasting en verantwoordelijkheden van het verzorgen, kunnen echter ook leiden tot emotionele, psychologische en fysieke stress, en andere klachten. De meest voorkomende symptomen van zorgstress betreffen vermoeidheid, slapeloosheid, maagproblemen, depressiviteit en woede. Verder hebben mantelzorgers vaak beperktere tijd voor hun eigen sociale leven, beschikken ze over minder vrije tijd, en komen ze minder toe aan rust en recreatief bewegen. Ten slotte vragen de onvoorspelbaarheid en oncontroleerbaarheid van veel (chronische) ziektebeelden een hoge waakzaamheid van de mantelzorger. Dit kan weer leiden tot secundaire spanning op het werk en in (eigen) gezin.
Ondersteuning voor mantelzorgers
Het vermogen tot mantelzorgen neemt af bij stress en depressie. Buiten het negatieve effect op de mantelzorger zelf, zijn er soms ook negatieve effecten op de zorgvrager. Zo kan zorgstress bij de mantelzorger leiden tot depressie bij de zorgvrager, waardoor het niveau van zijn of haar functioneren verder afneemt.
Om effectief te kunnen blijven mantelzorgen, is ondersteuning ook voor mantelzorgers soms preventief gewenst of zelfs noodzakelijk. Dat is niet alleen fijn voor de mantelzorger, maar draagt er ook aan bij dat hun naasten zo lang mogelijk (comfortabel) thuis kunnen blijven wonen. Er zijn verschillende manieren waarop mantelzorgers ondersteund kunnen worden, bijvoorbeeld met steungroepen, digi-zorg (bijvoorbeeld beeldbellen) en respijtzorg.
Respijtzorg is een tijdelijke vervanging van mantelzorg. Iemand anders neemt de taken over, zodat de mantelzorger even tijd heeft om andere dingen te doen. Bijvoorbeeld als een mantelzorger op vakantie wil. Er zijn verschillende vormen van respijtzorg, zoals hulp aan huis en opvang buitenshuis, bijvoorbeeld dagopvang of logeeropvang. Respijtzorg kan zowel professionele zorg als vrijwilligerszorg betreffen. Soms is structurele vervangende zorg mogelijk: de mantelzorger heeft dan bijvoorbeeld één dag per week geen zorgtaken omdat de zorgvrager naar een dagopvang gaat. Ook kan het gaan om een gezamenlijke vakantie van de mantelzorger en de zorgvrager, waarbij de zorg op het vakantieadres door derden wordt overgenomen. Hierdoor kan de mantelzorger ontspannen, tot rust komen en desgewenst eigen activiteiten ondernemen.
Lees verder in onze Special nummer 5
