Parentificatie, een kind in de rol van een ouder. Deel 2

Dit is deel twee van drie delen

Bron foto: https://www.vind-een-therapeut.nl

Wat is parentificatie?
Bij parentificatie heeft het kind op een te vroege leeftijd de rol van adviseur, trooster of bemiddelaar gekregen of op zich genomen. Het kind voelt zich verantwoordelijk voor het welzijn van zijn of haar ouders en gaat hierdoor op te jonge leeftijd voor de ouders zorgen. Dit gebeurt vaak na een scheiding en meestal bij een ouder die een slachtofferrol aanneemt. De rollen van de ouder en kind zijn omgedraaid, de ouder gaat in de kinderrol en het kind gaat in de ouderrol.
Alle kinderen willen graag voor hun ouders zorgen dit kan zijn door het helpen met tafel dekken, opruimen of ze troosten een verdrietige ouder. Dit is heel normaal maar soms veranderd deze zorg in een langdurige ondersteuning en dat is voor het kind een veel te zware belasting.

Hoe ziet parentificatie er in de praktijk uit? Wij hebben gesproken met een ervaringsdeskundige en hebben een aantal van de vragen hieronder uitgewerkt. We zullen haar ervaring in 3 bloggen met jullie delen.
Omdat dit onderwerp gevoelig ligt houden wij de identiteit van onze ervaringsdeskundige anoniem.

Welke hulp had jij nodig/hoe had het anders gemoeten volgens jou?
Mijn moeder had op een bepaald moment door dat het niet goed ging met mij. Wij zijn toen naar een huisarts gegaan en die heeft ons in contact gebracht met een orthopedagoog. Ik heb hier heb ik heel veel gezeten er werd gepraat over de thuis situatie, hoe ik mij voelde en waar ik mee zat en naar de oplossingen. Ik kreeg tips hoe ik kon reageren op iets wat mijn ouders deden wat ik niet leuk vond. Hier werd mij duidelijk gemaakt dat het niet aan mij lag dat mijn ouders uit elkaar gingen en ook dat het niet mijn taak is om het tussen hen op te lossen. Bij haar durfde ik alles te vertellen en voelde ik me veilig en gehoord, het heeft zeker een stuk geholpen maar wat ik altijd heb gemist is de hulp van mijn ouders. Het is fijn dat iemand anders je kan helpen maar het liefst krijg je gewoon hulp van je ouders. Tijdens de scheiding heb ik altijd het gevoel gehad er alleen voor te staan, ik durfde niet te zeggen wat ik echt dacht. Ik heb vanaf dat moment, jarenlang bij alles wat ik wilde zeggen nagedacht en het zo verdraaid dat ik de echte waarheid achterwege kon laten. Dus als ik me niet goed voelde zei ik dat ik niet wist wat er was, dat ik gewoon verdrietig was of er was iemand niet aardig geweest tegen mij, ik liet het belangrijkste deel van het verhaal weg zodat het niet gelinkt kon worden aan dat wat er echt gaande was. Ik kon als de beste een masker opzetten en iedereen een oneerlijk beeld geven van hoe ik mij daadwerkelijk voelde. Ik wilde alleen antwoorden geven waarvan ik wist dat ze dat leuke of goede antwoorden vonden. Dus niet zeggen dat ik het leuk heb gehad bij papa tegen mijn moeder. Het niet eerlijk durven zijn tegen je ouders voelt niet goed en vreet energie. Mijn ouders hadden meer moeten omkijken naar mijn broer en mij, naar wat wij nodig hadden en dat zijn geen ouders die elkaar de tent uit vechten. Ik heb in de jaren na de scheiding nog veel hulp nodig gehad om hiermee om te leren gaan. Ik heb met verschillende mensen gesproken en wat daar standaard werd gezegd was dat ik mezelf een soort van heb moeten opvoeden en heel snel volwassen moest worden. Dit gevoel heb ik altijd wel gehad maar ik heb moeite om dat hardop te uit te spreken. In deze moeilijke periode had ik graag de hulp gehad van mijn ouders en deze heb ik helaas gemist.

Waaraan merk jij nu nog dat dit in jouw jeugd gebeurd is?
Ik heb door de scheiding van mijn ouders veel ruzies meegemaakt en ook gehad vooral toen ik ouder werd, deze ruzies waren best heftig en vrijwel dagelijks. Ik wilde op een bepaald moment niet meer bij mijn moeder wonen mede omdat ik het niet eens was met wie haar vriend was en hier ook veel spanningen door ontstonden. Op de dag dat ik naar mijn vader vertrok kwam de vriend van mijn moeder bij haar wonen. Dit is iets waar ik tot op de dag van vandaag moeite mee heb. Dit vind ik nog altijd een oneerlijke handeling, zo het probleem is het huis uit dus kom maar hier wonen. Ik heb het niet lang volgehouden om bij mijn vader te wonen omdat ik mijn moeder en broer toch ging missen dus ben ik weer teruggegaan, maar haar vriend woonde hier nu ook. De ruzies en onenigheden zijn eigenlijk nooit opgehouden tot ik op mezelf ging wonen. Pas vanaf dit moment kon ik weer normaal omgaan met mijn moeder. Deze hele situatie heeft ervoor gezorgd dat de band tussen mijn moeder en mij lang niet zo goed is als wat het had kunnen zijn en dit vind ik lastig. Daarnaast merk ik dat ik door deze ervaring een laag zelfbeeld heb, ik kan slecht over dingen praten waar ik mee zit omdat ik het gevoel heb dat ik niet belangrijk genoeg ben om iemand anders hier mee van last te zijn, ik ben snel onzeker en bang dat ik dingen niet kan of niet goed genoeg ben, ik ben bang om te falen. Ik heb in mijn tienerjaren veel last gehad van depressieve gevoelens waar mijn ouders niets van afwisten omdat ik er niet met hun over durfde te praten want de oorzaak was hun scheiding. Dit heb ik stil gehouden en heeft er mede toe geleid dat ik rond mijn 15e in het weekend heel veel dronk en tot laat in de nacht van huis bleef. Mijn ouders hadden hier geen zicht op en zijn hier ook nooit achter gekomen, ze wisten dat ik wel dronk met vrienden maar niet hoe erg de situatie werkelijk was. Ik heb alles stil gehouden tot ik een paar jaar terug in een serieuze depressie terecht kwam nadat mijn vader plotseling was overleden. Ik ben toen bij een psycholoog beland omdat ik het niet meer aan kon in mijn eentje. Dit heb ik niet direct aan mijn moeder verteld maar pas na een paar sessies. Het werd tijd voor verandering dus heb ik mijn moeder toen een brief geschreven over hoe ik mij de afgelopen jaren heb gevoeld, aan mijn vader heb ik dit nooit kunnen vertellen. Ik merk dat ik het nog steeds lastig vind om met mijn moeder over bepaalde dingen te praten. Het is wel beter geworden dan vroeger maar bij sommige dingen twijfel ik toch of ik het wel durf te vertellen.